NFA Administrator Renan B. Dalisay- Kalye Escalera Interview Oct. 26, 2015/ 8 to 9 am. DZRB 738 Khz/ Radyo ng Bayan

NFA Administrator Renan B. Dalisay- Kalye Escalera Interview Oct. 26, 2015/ 8 to 9 am. DZRB 738 Khz/ Radyo ng Bayan

KE: Administrator Dalisay good morning po!

RD: Magandang umaga sa iyo Marlo at sa lahat ng sumusubaybay sa inyong programa!

KE: Siguro ang una naming ikukumusta sa inyo ay kung magkano ba kung meron na ba kayong eksakto o pinaka-malapit sa katotohanan na estimate dun sa mga dapat na aanihin na palay na hindi na mapapakanibangan dahil nga nalunod sila sa baha?

RD: Base sa findings ng NFA sa field officer namin nasa mga 400K metric tons ng palay ito this is equivalent to 250K metric tons ng bigas ang cost po nito nasa mga P6B  ang pinakahalaga po nitong nasira nitong typhoon Lando.

KE: P6B at how much per kilo ang umiiral na bentahan ngayon sa retail dito sa ating bigasan?

RD: Ang regular rice ay nasa P32 and well milled rice po ay na P36 to P38.

KE: At itong binabanggit niyo na bigas na nasayang dahil kay Lando kung ating ikukumpara ito sa pangangailangan ng mga mamamayang Pilipino gaano ho sana katagal na supply ang ititulong nito?

RD: Itong mga nasirang ito ay makakadagdag sana ng walong araw sa atin.

KE: Yung walong araw na yun kumbaga nawalan tayo ng limang araw dahil sa buffer stock sa pangyayaring ito papano yung mai-au-augment?

RD: Ang kagandahan dito sa aming preperasyon dahil climate change kay ang issue ng climate change pinaghahandaan namin sa preposition at ng buffer stock ibig sabihin pingahahandaan namin yung El Nino pinaghandaan din namin kung may tumamang malakas na bagyo. Alam naman natin pag last quarter of the year dun tumatama yung malalakas na bagyo kaya ang ang nangyayari ngayon kahit malaki ang tinamaan maganda naman ang ani sa mga ibang lugar sa Palawan sa Mindoro at dahil nakapag-angkat na tayo dati na 250K metric tons ngayong Nov. at Dec. sapat pa rin an gating supply.

KE: Pag hindi pala nagkaroon ng matinding tag-ulan nitong si Lando ay parang medyo magkakaroon pa tayo ng problema sa over stock?

RD: Hindi naman po kasi nung nag-usap kami ng DOST-PAGASA dahil ang pinaghahandaan natin EL Nino talagang kung tuyonng-tuyo tayo kailangan talaga natin ng dagdag na preposition. Ngayon po ang nangyayari dahil may tubig tayo ngayon itong pingahandaan namin  para sa EL Nino nagamit natin ngayon sa typhoon Lando at dahil may tubig ngayon amin itong sasamantalahin. Nagre-request nga po kami sa Malacanang na payagan kaming i-procure itong mga storm damage palay para magkaroon ng konting pera ang mga magasasaka natin makabili ng mga inputs para ngayon makapagtanim sila habang marami pang tubig.

KE: Puwede pala yun may mga pakikinabangan pa roon?

RD: Amin pang i-evaluate yan meron  pang mapapakinabangan may mga driers tayo merong totally damage na palugi na nating ibebenta yun. Pero yung mga partially damage puwede pa nating patuyuin yun kaya importante na mai-evaluate natin pero tulong na lang ito ng gobyerno sa ating magsasaka dahil sila ang pinakatinamaan.

KE: Klaruhin din natin na ang NFA ay walang sariling taniman ng palay bumibili lang talaga tayo?

RD: Tama po yun bumbili lang tayo.

KE: So walang dapat ipag-alala at yung nawala pala doon ay may naka-reserba na sa iba sanang kalahintulad na pangyayari. Ang susunod siguro nating paghandaan ay kung sakaling magkabitak-bitak itong mga lupaing sakahan pag tama ng El Nino ano ho ba ang plano ng NFA diyan?

RD: Makikipagpulong kami sa Dept. of Agriculture dahil sa usaping produksiyon talaga sila ang pinaka-lead agency. Ang importante dito dahila nababalitaan ko na merong mga lupaing na hindi na matataniman dahil sa tama nitong si Lando merong natabunan ng putik ang ibig sabihn niyan liliit yung mga lugar na mga ektarya na pwede nating taniman at may epekto ito sa ating supply sa ating hinahangad na maging sufficient. Amin pong pag-aaralan ito kasama ng DA kung ilan ang tinamaang lupa ng El Nino at magkakaroon ng epekto sa ating produksiyon.

KE: Medyo pangmatagalan itong programa pero ang iniisip lang kasi namin yung Aquino admin. ay ilang buwan na lamang mananatili sa poder at ang sinasabi ng mga eksperto natin sa PAGASA ay lagpas ng June itong mararanasang tag-tuyo papano niyo kaya paghahandaan itong ganitong sitwasiyon. Kayo po ba ay automatic na pagkatapos ng term ni PNoy ay kasama din kayong bababa?

RD: Tama po yun coterminous po tayo hanggang maximum  tayo hanggang dun sa termino ni Pang. Aquino pero. Ang pinaka-marching order ng ating Pangulo sa produksiyon sa NFA ay panatilihin sa stable ang presyo ng bigas sa ating merkado  kaya ang tinututukan namin ay ang supply na manggagaling sa ating magsasaka medyo wala tayong choice kundi mag-angkat. Binabantayn natin itong supply na ito dahil ngayong Dec. hanggang next year na sana ay hindi gumalaw ang presyo ng bigas sa merkado.

KE: Pag Dec. ho ba ay komukunsumo rin ng bigas alam ko marami ang kinakain ng tao diyan dahil malapit na ang Pasko?

RD: Tama yun na pag Dec. tumataas ang konsumo kaya nga last Dec. na-appoint ako Nov. eto kaagad yung pinaghandaan natin . Hindi tayo magkaroon ng shortage dahil lumakas ang kunsumo ng bigas pero habang nama-manage natin ng maayos ang supply nama-maintain nating stable ang presyo ng bigas.  

KE: Akala ho ng karamihan ang impression pag Dec. dahil maraming handaan bumababa ang konsumo sa kanin?

RD: Ang pag-aaral namin dahil maraming kainan, handaan dagdag na rin na magkakaroon tayo ng eleksiyon maraming namimigay ng mga bigas aasahan an rin  namin ito magkakaroon tayo ng pagtataas ng presyo matagal ang magiging reaksiyon namin kung mahuhuli po ang aming aksiyon kaya ito po naming binabalanse para hindi magtaas ang presyo ng bigas sa merkado.

KE: Puwede ko na palang i-conclude ang nasa isip ko na pag maraming niluluto  siguradong may dagdag na sinaing din yan?

RD: Tama po yan siguro mas malakas ang konsumo ng ating mga kababayang mahihirap dahil minsan kahit walang ulam basta may kanin  ayos na sa kanila .

KE: Bago manalasa yung bagyo may naka-posisyon na rice imports para sa buffer stocks yung inaasahang volume na papasok. Pero sa pananalasa ni Lando mga ilan yung mai-add sa inaasahan  nating papasok sa bansa para sa importation ng bigas?

RD: Meron po tayong kontrata na 750k na metric tons ang 250K ay darating sa Nov. at Dec po ngayon ay naririnig ko sa balita pero hindi pa kami nagkakausap dahil Oct. 29 pa po ang aming pagpupulong ng NFA council. Merong statement si Sec. Balisacan at ng Dept. of Finance na kanilang ina-advise na kailangang mag-angkat na pero ang palagay ko dito pag kami ay nag-usap ito ay panigurado natin sa susunod na taon sa first quarter para hindi naman tayo magkarron ng shortage ng supply. Pero this year sa palagay ko sapat pa rin ang ating supply po.

KE: Sa pinamamahagi ng NFA gaano na ho karami sa mga nasalanta ng bagyong Lando?

RD: Almost 30k  ang napapamhagi namin sa pamamagitan ng DSWD, LGU ar even private organization such as Red Cross at World Food program. Ako mismo ay nakapag-ikot sa Nueva Ecija  at sa Aurora isa nga ako sa mga unang nakapasok dun dahil wala kaming kontak sa amin dun kaya minabuti ko pong puntahan na. Ang tumambad sa amin pati ang warehouse namin dun natangay yung kalahati buti nga ho 200 bags ang nabasa ang ginawa ko kaagad ay dahil nanggaling ako ng Baler naghanap kami ng bigas para hindi naman sila kulangin sa bigas.

KE: Bukod sa Casiguran may iba pang warehouse na naapektuhan ng bagyo?

RD: Wala naman poi to lang talaga Casiguran patuloy naming binabantayan itong Pampanga at Bulacan yung after effect ng bagyo itong tubig na nanggagaling sa bundok ng Nueva Ecija ito an gaming binabantayan ngayon.

KE: Maraming salamat Admin. Dalisay hanggang sa mga susunod na pagkakataon at siyempre goodluck sa inyong pagtatrabaho diyan sa NFA!

RD: Marami pong salamat sa inyong lahat at magandang umaga po!