Mr. Renan B. Dalisay (NFA
Administrator) Kalye Escalera Interview Dec. 4, 2014/ 8 to 9am. DZRB 738
Khz/ Radyo ng Bayan
KE: Ano po
ang kahandaan natin ngayon dito sa na sana di matuloy dito sa pagtama ng
bagyong Ruby at naaalala ko kasi nun administrator kay Yolanda after niya yung
isang warehouse ng NFA diyan sa Leyte ay mukhang ni-ransack. Anon a ho ba ang
status nung warehouse ngayon?
RD: Yung
warehouse po na yun ay in fact hindi na talaga mapapakinabangan pero gumawa na
ng resolution ang NFA council. Magpapagawa ng bagong warehouse dun sa Leyte
pero ang paghahandang ginawa natin ngayon dahil meron pa tayong isang warehouse
sa Tacloban nagbigay na ako ng instructions sa mga regional directors dun sa
tatamaan ng bagyo na e-insure yung stock na meron tayong 20 days. Pangalawa po
beef up yung security para hindi na mangyari yung dati.
KE: Yun po
ay for 20 days na buffer na hindi magbabago ang presyo at sa kasalukuyan po ay
magkano ang ating retail price?
RD: Ang
retail price natin ay dalawang klase yun P27 at P32 kahit may kalamidad pareho
prin ang presyo nun hindi magbabago yun at magiging very available sa merkado.
KE: 20 days
ito NFA Administrator at the rate of ano po ba yung volume ine-expect niyo
daily na maa-out?
RD: Ang out
po natin ang regular kasi nag-o-out tayo ng mga 500 to 1,000 sacks pero
i-dou-double triple natin yun dahil meron tayong buffer stock sa mga warehouse
dahil ina-assume natin pag may kalamidad mas mataas ang kunsumo.
KE: Ito po
ay sa bahagi lang ng Tacloban dun sa warehouse niyo dun yun sa mga ibang lugar
na kasi tinitignan ko dito sa mapa yung ruta nitong si Ruby. Kahit dun sa mga
hindi hagip ng tuldok ay parang hagip nung malawak na kaulapan ibig sabihin
tatamaan din ng pag-ulan?
RD: Tama po
yun sa pagpupulong namin kahapon ang mga critical areas ay na-identify namin
aside from region 8 kasama na rin ang region 7, 5 at yung Caraga. So naka-focus
po tayo dun pero pati yung ibang mga lugar nakahanda rin ang ating mga NFA
warehouse at mg employees.
KE: Kasi ang
kailangan lang naman dito na masigurado ay yung supply at pag ganyan panahon ng
kalamidad medyo mahirap hanapin ang pera. Yun bang katiyakan na talagang magagalaw
yung presyo?
RD: Stable
ang supply at ang presyo ng NFA rice kahit na sa extra ordinary situation tayo
hindi magbabago ang presyo ng NFA rice.
KE:
Administrator sana maayos lang yung pamamahagi ng NFA rice kasi sa mga
nakakaraang araw nagkaroon din ng problema tungkol diyan. Pati na yung issue na
merong inihahalo sa bigas kumusta na po ba yung update doon?
RD: Yun nga
po ang isa sa pinaka-malaking problema ng NFA nung pagpasok ko dahil maganda na
ang kalidad ng NFA rice ngayon masyadong tempting na ihalo siya o i-convert
siya into commercial rice. So ang una kong ginawa nung ako ay itinalaga umikot
ako sa mga merkado hindi lang sa Metro Manila kundi sa probinsiya. Wala akong
kasamang media, NFA official hindi ko pinapa-abiso na darating ako para makita
yung sitwasyon ng NFA rice sa mga merkado at nakita ko na totoo yung sinasabi
niyo na problema yan kaya yan ang ina-address natin. In fact within the next
two weeks hanggang January yung watch ng NFA yung bantay bigas movement.
KE: Kasi
kung ganyan na kayo na rin ang nagsabi na maganda na talaga ang quality ngayon
ng NFA rice parang puwede ng makipag-kumpetensiya sa commercial rice. Hindi
kaya nangyayari na yung mas mahihinang klase ng commercial rice ay naswi-switch
ang tatak at sila yung nagiging NFA rice kasi ang tingin kasi ang first
impression ng public pag NFA rice ay
talagang hindi ganyan kaganda ang klase. Pag commercial rice ay mas mataas ang
kalidad kumpara sa NFA rice?
RD: Posible
po yun kaya lang may directive tayo dahil gusto nating i-maintain ang kalidad
ng NFA rice. Meron tayong instructions sa mga NFA officials sa region na
bantayan ang NFA rice at pag nakita nila na medyo pangit ang klase
madi-distinguish natin kaagad na hindi NFA rice yun. Puwede nating ipa-revoke o
suspend yung lisensiya ng mga retailers.
KE: Isa pang
concern ko dito kay bagyong Ruby itong panahon kasing ganito parang may mga
nakatakda ng mag-ani ng kanilang mga palay. Ano ba ang monitoring niyo kung
sakaling mag-landfall talaga ito ay gaano kalaki yung maaring epekto dito sa
ating local supply?
RD: Base sa
pag-aaral namin mukhang patapos na ang harvest pero meron pang mga less than
20% pero nandito siya Mindoro area. Nakikipag-coordinate kami sa DA para ma-insure
din yung tatamaan na mag-a-ani pa baka puwedeng makapag-ani ng mas maaga habang
wala pa si bagyong Ruby.
KE: So
parang medyo kahit papano sinusuwerte pa rin tayo kasi wala na tayong
kasagsagan parng nag-subside na yung season ng harvest?
RD: Tama po
yun.
KE: Meron pa
tayong ilang sandal na nalalabi kaya kayo ay bibigyan namin ng pagkakataon para
manawagan at magbigay ng pabatid sa ating mga kababayan tungkol sa inyong
paghahanda?
RD: Salamat
po! Alam niyo po ang NFA maraming problema pero sa pagpasok ko bilang bagong
NFA administrator hindi ko rin tatanggapin ito kung sa tingin ko ay hindi tayo
makakatulong sa paghanap ng mga sulosyon. Ang una siguro na puwede nating
hiling na tulong sa ating mga kababayan is yung citizens participation meron tayong
NFA officials sa ground pero mas maganda taong bayan mismo ang magsumbong sa
NFA kung ano ang nangyayari sa ground at nagbuo tayo ng quick reaction team para
makaresponde kaagad sa mga problema ng diversion ng NFA rice.
KE: Maraming
salamat po at sa mga susunod na pagkakataon administrator kami ay muling
makiki-pag-ugnayan sa inyo. Lalo na kung ang ating binabantayn na si Ruby ay
mag-landfall pero sana naman hindi at siyempre yung mga susunod na inyong impormasyon
ay kailangang malaman ng ating mga kababayan. Maraming salamat po at goodluck
po sa inyo!
RD: Maraming
salamat po!
